Gan là tạng đặc lớn nhất cơ thể chứa đầy máu có vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ sức khoẻ của chúng ta.
Bao gồm: Thanh lọc độc tố;
Chuyển hóa thức ăn và dự trữ nhiên liệu dưới nhiều dạng khác nhau; Tổng
hợp một số chất đạm, bài xuất mật, chất acid mỡ...
Gan đứng ở cửa ngõ, nối liền ống tiêu
hóa với toàn bộ cơ thể, cũng là tạng có nhiều chức năng nhất như nội
tiết (cung cấp các chất cần thiết như lipide, protein, glucide, yếu tố
đông máu... ), vừa ngoại tiết (bài tiết mật...), vừa là kho dự trữ của
nhiều chất, cơ quan
thải độc gan quan trọng của cơ thể.
1. Tại sao Gan cần phải giải độc
>> 8 thói quen xấu gây hại cho gan
Gan là một trong những cơ quan lớn nhất
của cơ thể, đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa các
chất, làm vô hiệu hóa các chất độc hại thâm nhập vào qua đường tiêu hoá,
đồng thời làm giảm độc tính và thải trừ một số chất cặn bã, độc hại do
chuyển hoá trong cơ thể tạo nên.
Gan chống độc bằng cách chuyển hóa các
chất độc thành chất không độc hoặc ít độc hơn và thuận lợi cho việc đào
thải ra khỏi cơ thể. Chính vì thế, trong tế bào gan luôn chứa rất nhiều
men gan, có nhiệm vụ thực hiện các phản ứng hoá học để chuyển hoá, thải
trừ các chất độc qua gan.
Tuy nhiên khi phải lượng chất độc đưa vào cơ thể quá nhiều khiến chất
độc ứ đọng nhiều tại gan, khiến gan bị nhiễm độc. Ví dụ như:
+ Uống nhiều bia rượu
+ Thực phẩm nóng, nhiễm nhiều hóa chất độc hại: chất bảo quản, phụ gia, thuốc trừ sâu
+ Dùng nhiều thuốc tây hoặc thuốc có độc tính cao
+ Do môi trường ô nhiễm, nguồn nước không đảm bảo …
Hoặc do chức năng hoạt động cảu gan bị suy giảm, khả năng đào thải của gan kém do:
+ Bẩm sinh
+ Do nhiễm loại virus viêm gan B, viêm gan C ...
Khi gan bị nhiễm độc, các độc tố ứ đọng
tại gan chính là nguyên nhân gây tổn thương gan và gây nên các bệnh về
gan, cũng như ảnh hưởng tới nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
2. Lúc nào gan cần giải độc?
Gan bị nhiễm độc làm giảm khả năng thanh
lọc các độc tố trong máu, gây tích tụ các chất độc dẫn đến các biểu
hiện tại da như: vàng da, ngứa, dị ứng, nổi mề đay, mụn nhọt, mụn trứng
cá. Các triệu chứng này thường bị tái phát nhiều lần vào mùa hè, thời
tiết nắng nóng, khói bụi ô nhiễm gây ảnh hưởng rất lớn tới sinh hoạt
hằng ngày.
Gan bị nhiễm độc làm giảm khả năng
chuyển hóa và giảm bài tiết mật gây rối loạn tiêu hóa với các biểu hiện
như chán ăn, mệt mỏi, ăn không tiêu, dễ bị táo bón hay tiêu chảy. Ngoài
ra, độc tố tại gan có thể phá hủy tế bào gan dẫn đến men gan trong máu
tăng cao. Men gan tăng từ 1-2 lần so với mức bình thường nếu bệnh ở mức
độ nhẹ, từ 2-5 lần ở mức độ trung bình và tăng trên 5 lần ở mức độ nặng.
Do đó, theo dõi chỉ số men gan giúp người bệnh theo dõi chức năng gan
tốt hơn.
Ngoài ra gan bị nhiễm độc còn dẫn đến
thay đổi tính cách như dễ trầm cảm. Bỏi gan là cơ quan điều tiết tâm
trạng trong cơ thể, mỗi khi độc tố trong gan không kịp thời bài tiết
được ra ngoài, thì sẽ gây tắc nghẽn khí, lúc đó sẽ làm cho tâm trạng
chán nản, buồn phiền.
Do đó khi có dấu hiệu như trên, người
bệnh không nên chủ quan nghĩ bệnh đơn giản, dễ điều trị. Đó là dấu hiệu
cảnh báo lá gan của bạn bị nhiễm độc và cần được giải độc ngay.
3. Giải độc cho gan bằng chế độ ăn uống
Các thực phẩm tốt cho gan bao gồm hai
nhóm chính, nhóm thứ nhất là nhóm thực phẩm thúc đẩy các tiến trình loại
bỏ độc tố của gan, và nhóm thứ hai là nhóm chứa các chất chống oxy hóa
cao, có khả năng bảo vệ gan trong tiến trình loại bỏ độc tố thâm nhập.
Danh mục các thực phẩm hàng đầu trong nhóm mười thực phẩm đã được công
nhận là rất tốt đối với gan bao gồm:
Tỏi và hành: tỏi chứa allicin là chất rất cần thiết cho gan trong việc loại bỏ độc tố hiệu quả.
Các loại rau cải (bông cải trắng và bông cải xanh broccoli, bắp cải):
những loại rau này chứa chất khử độc tố của gan. Ngoài ra chúng còn
chứa glucosinolates là chất có thể giúp gan sản xuất ra các enzyme cần
thiết cho quá trình loại bỏ độc tố thâm nhập.
Vắt chanh tươi vào nước nóng:
uống nước chanh nóng vào mỗi buổi sáng sẽ giúp làm sạch gan và đẩy mạnh
quá trình loại bỏ độc tố. Nước chanh cũng giúp sản xuất dịch mật, làm
sạch bao tử, ruột và kích thích quá trình bài xuất chất độc ra khỏi cơ
thể.
Các loại trái có chứa chất chống oxy hóa cao:
nghiên cứu của Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết thứ tự các loại trái có chứa
hàm lượng chất chống oxy hóa cao: mận, nho, các loại trái mọng nước,
cam, bưởi hồng, dưa đỏ, táo và lê. Các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ
gan từ các gốc tự do được sinh ra một cách tự nhiên trong quá trình loại
bỏ độc tố.
Táo: chứa
pectin có thể kết hợp với kim loại nặng trong cơ thể (đặc biệt ở ruột
kết) và giúp quá trình bài tiết. Việc này làm giảm gánh nặng cho gan và
tăng cường khả năng khử độc.
Các loại rau có vị đắng (bồ công anh,
rau diếp quăn, cải đắng, mướp đắng): vị đắng của các loại rau này giúp
kích thích sự vận chuyển của dịch mật trong gan.
Các thực phẩm tốt cho gan còn được biết
là cà rốt, nho, mật ong, lá trà... do có nhiều chất polyphenols, đường
và vitamine C có tác dụng tốt trong quá trình bài tiết chất độc ra ngoài
cơ thể và có khả năng loại trừ các tế bào ung thư.
Ngoài ra nguồn thức ăn có chứa chất đạm
(như thịt cá) đầy đủ sẽ giúp cơ thể chống lại sự nhiễm trùng từ hệ thống
miễn dịch. Cơ thể có hệ thống miễn dịch tốt khi được cung cấp đầy đủ
acid amin cần thiết để tổng hợp nên kháng thể. Khi quá trình tổng hợp
chất đạm trong cơ thể bị suy giảm thì khả năng giải độc của gan cũng
giảm
4. Thảo dược làm mát gan
Bồ công anh
Theo y học cổ truyền, Bồ công anh có vị
đắng, tính mát, tác dụng thanh nhiệt giải độc, lương huyết tán kết,
thông sữa, lợi tiểu, được dùng chữa sưng vú, tắc tia sữa, tiểu tiện khó
khăn, mụn nhọt đang sưng mủ, đinh râu, bệnh đau dạ dày, đau gan và ăn
uống kém tiêu. Bồ công anh rất tốt cho gan mật nhờ vai trò kiểm soát
được lượng mỡ vào cơ thể và tăng cường chức năng
thải độc gan, nhờ
vậy nó rất có ích cho các bệnh nhân gan mật.
Atisô
Được coi là "thần dược" đối với bệnh
gan vì nó làm sạch các độc tố trong gan, bởi gan làm chức năng lọc thải
chất độc nên dễ bị nhiễm độc gan. Trà atisô sẽ cải thiện làn da rất
nhiều. Nếu bạn uống quen trà atisô sẽ thấy vị của nó khá đậm đà dễ chịu
và cũng khá ngon. Atisô làm cho da mịn màng và trở nên tươi sáng hơn do
nó có tác dụng làm mát gan, giải nhiệt,
thải độc gan, giúp da ít bị mụn
và khô ráp.
Cao lá của cây cardus marianus chứa chủ yếu là sylimarin, sylibin.
Silymarin là hỗn hợp các flavonolignan
được chiết xuất từ cây kế (milk thistle) vốn đã được sử dụng để điều trị
các chứng vàng da và rối loạn đường mật. Silymarin có tác dụng ổn định
màng tế bào, ngăn cản quá trình xâm nhập của các chất độc vào bên trong
tế bào gan, giúp cho tế bào không bị các chất độc xâm nhập và huỷ hoại,
do đó nó làm bền vững màng tế bào, duy trì được cấu trúc, chức năng của
tế bào.